طراحی و آزمون مدل تأثیر چشم‌انداز زمان بر بی‌صداقتی تحصیلی از طریق نقش واسطه‌گری خودمختاری در دانش‌آموزان دورة متوسطة دوم

این مطالعه با هدف بررسی ارتباط بین ابعاد چشم‌انداز زمان و بی‌صداقتی تحصیلی از طریق نقش میانجی‌گری خودمختاری انجام گرفته است. شرکت‌کنندگان پژوهش 294 دانش‌آموز دورة متوسطة دوم شهر اهواز بودند که در سال تحصیلی 1397-98 مشغول به تحصیل بوده و به‌صورت روش خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. داده‌ها از طریق «پرسشنامة چشم‌انداز زمان زیمباردو و بوید» و «مقیاس‌های ارضای نیازهای بنیادین عمومی گینه» و «بی‌صداقتی تحصیلی ویترسپون، مالدونادو و لیسی» جمع‌آوری شده و با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS و AMOS تجزیه و تحلیل شدند. افزون بر این، روایی ابزارها با تحلیل عاملی تأییدی و پایایی آنها از طریق ضریب آلفای کرونباخ ارزیابی شد. یافته‌ها نشان می‌دهد مدل اولیة برازش مطلوبی با داده‌ها داشت، اما دو اصلاح از لحاظ نظری انجام گرفت و یک مدل نهایی ایجاد شد. نتایج حاصل از تحلیل‌های میانجی‌گری نشان داد ابعاد چشم‌انداز زمان به‌طور غیرمستقیم و معنی‌دار بی‌صداقتی تحصیلی را از طریق خودمختاری پیش‌بینی می‌کند. افزون بر این، گذشتة مثبت و آیندة هدفمند اثر مستقیم و مثبت معنی‌داری بر خودمختاری داشتند؛ درحالی‌که پیش‌بینی‌کنندة منفی و معنی‌دار بی‌صداقتی تحصیلی بودند. همچنین، گذشتة منفی و حال منفعل بر خودمختاری اثر مستقیم و منفی معنی‌داری داشتند و به‌نوبه پیش‌بینی‌کنندة مثبت و معنی‌دار بی‌صداقتی تحصیلی بودند. همچنین، حال لذت‌گرا با افزایش خودمختاری همراه بود؛ درصورتی‌که خودمختاری اثر مستقیم و منفی معنی‌داری بر بی‌صداقتی تحصیلی داشت. در پرتو این یافته‌ها و اذعان به محدودیت‌های آن، پیامدهای اساسی نظری و عملی برای محققان آموزشی و نیز معلمان نیز بحث و بررسی شد.